گیج فشار چیست؟ گیج فشار وسیله‌ای است که با استفاده از آن می‌توان مقدار فشاری که یک جسم یا مایع، به یک سطح مشخص وارد می‌کند را اندازه‌گیری کند. کنترل فشار در بسیاری از فعالیت‌های صنعتی اهمیت زیادی دارد. پرشر گیج یکی از ساده‌ترین انواع لوازم اندازه‌گیری فشار است که به آن فشارسنج یا مانومتر نیز اطلاق می‌شود.
انواع گیج‌های فشار شامل گیج فشار بوردون تیوب، گیج فشار دیافراگمی، گیج اختلاف فشار، گیج فشار دیجیتال و .. است. هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مشخصی داشته و از تکنولوژی متفاوتی برای اندازه‌گیری فشار، بهره می‌برند. در این مقاله قصد داریم به طور کلی اطلاعاتی درباره این که گیج فشار چیست به شما ارائه دهیم.
گیج فشار چیست؟
گیج فشار یکی از تجهیزات ساده و کاربردی برای اندازه گیری فشار و یکی از انواع ابزار دقیق است. از گیج فشار در صنایع مختلف برای اندازگیری مایع و گاز استفاده می‌شود؛ چراکه جهت تنظیم و تیونینگ صحیح ماشین‌های قدرت سیال، بایستی فشار سیالات را در لوله‌های انتقال، اندازه‌گیری کرد. واحد اندازه گیری در گیج فشار بار یا میلی بار است. اندازه گیج فشار به وسیله قطری که روی صفحه نمایش قرار دارد نشان داده می‌شود. از گیج فشارها برای اندازه گیری سیالات متفاوت استفاده می‌شود که بر حسب نوع سیال، بایستی از گیج فشار مناسب استفاده کرد.
در انتخاب انواع گیج های فشار بایستی مواردی چون محدوده‌ی کارکرد و رنج فشار، دقت پرشر گیج، جنس گیج فشار، نوع و سایز رزوه و … بایستی بررسی شود.
مزایا و معایب گیج فشار چیست؟
گیج فشارها در صنایع و تاسیسات متعددی نقش دارند؛ در ادامه می‌توانید مزیت‌های گیج فشار را مشاهده کنید:
- گیج‌های فشار در انواع متفاوتی ساخته می‌شوند که برای استفاده در انواع سیستم‌ها می‌توان از مدل مدنظر بهره برد.
- محدوده کاری گیج فشار گسترده بوده که به کمک آن می‌توان فشارهای مختلف را اندازه گیری کرد.
- از این گیج فشار می‌توان برای اندازه گیری فشارهای گیج، مطلق، فشار خلأ و فشار تفاضلی استفاده نمود.
- در مدارهای فرعی که با فشاری متفاوت با فشار پمپ و مدار اصلی کار می‌کنند و به‌خصوص پس از شیرهای تبدیل، استفاده از این تجهیزات، سبب کنترل بهتر فشار می‌شود.
برخی از معایب این گیج فشار در ادامه برای شما شرح داده شده است:
- خواندن دقیق مقدار فشار روی این گیج فشارها در شرایط دشوار سخت است. زیرا سرعت فشار متغیر بوده به همین دلیل نمی‌توان اندازه دقیقی را نشان داد.
- اگر این گیج فشارها در معرض لرزش‌های مداوم باشد حرکت عقربه آن از روی صفر خارج می‌شود.
- در سیستم‌های هیدرولیک، مواردی چون ارتعاش، نوسان، لرزش و ضربات می‌تواند سبب آسیب به پرشر گیج و خرابی آن‌ها شود.
انواع گیج فشار چیست؟
گیج فشار در انواع متفاوتی ساخته می‌شود که از هرنوع آن در یک محیط استفاده می‌شود. در ادامه درباره انواع گیج فشار اطلاعاتی شرح داده شده است:
- گیج فشار خشک: این گیج فشار یکی از رایج ترین گیج فشارها است که در پروژه‌های صنعتی از آن استفاده می‌کنند. درون گیج فشار خشک خالی بوده که عقربه‌های نمایشگر و میزان فشار سیال درون آن نشان داده می‌شود. گیج فشار خشک نمی‌تواند مقدار دقیق فشار سیال را نشان دهد.
- گیج فشار روغنی: این گیج فشار همان گیج فشار خشک است که داخل محفظه آن با گلیسیرین یا سیلیکون پر شده است. این گیج فشار می‌تواند ارتعاشی که در محیط‌های صنعتی وجود دارد را دفع کند. گیج فشارهای روغنی از پورت برنجی ساخته شده که جنس بدنه آن آب کروم استیل است. لنز‌هایی که در این گیج فشار قرار دارد از جنس‌های متفاوتی ساخته شده است. این لنز‌ها را از شیشه یا طلق تولید می‌کنند که استحکام بالایی دارند.
- گیج فشار بوردون تیوب: این گیج فشار از یک لوله خمیده ساخته شده است که نام لوله آن بوردون است. این لوله وقتی در معرض فشارهای داخلی و خارجی قرار می‌گیرد تغیر شکل می‌دهد. وقتی فشار از روی آن برداشته می‌شود به حالت اولیه باز می‌گردد. نوک این گیج فشار با تغییر فشار داخلی حرکت کرده که به وسیله آن می‌توان نشانگر را به نمایشگر تبدیل کرد.
- گیج فشار دیافراگمی: این گیج فشار با تغییر غشاء خود که انعطاف پذیر است می‌تواند اندازه فشار را نشان دهد. دیافراگم یک دیسک قابل انعطاف بوده که به صورت مسطح یا موج‌های متحدالمرکز دیده می‌شود. برای استفاده از این گیج فشار از تجهیزات هوشمندانه استفاده می‌کنند.
- گیج اختلاف فشار: از گیج اختلاف فشار برای اندازه گیری اختلاف فشار بین دو نقطه استفاده می‌شود. این نوع گیج فشار دو سیال ورودی دارد و اختلاف فشار را روی صفحه نمایش نشان می‌دهد.
- گیج فشار دیجیتال: گیج فشار دیجیتال فشار اندازه گیری شده را روی صفحه نمایش خود نشان می‌دهد. دقت بالای این گیج فشار حدود 0.05 بار است. از این گیج فشارها نباید در شرایط نامساعد استفاده شود زیرا اجزای آن آسیب می‌بینند.
کاربرد گیج های فشار چیست؟
گیج فشارها وسیله‌ای هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان فشار مایع و گاز را در صنایع مختلف اندازه گیری کرد. یکی دیگر از کاربرد‌های گیج فشار این است که اگر آن‌ها را به سیستم‌های پیچیده متصل کنیم باعث می‌شود کنترل بهتری روی سیستم داشته باشیم. در واقع گیج‌های فشار در تمامی سیستم‌های هیدرولیک و پنوماتیکی کاربرد دارند و در گیرنده‌ها و رگولاتورها نصب شده و فشار این نقاط را انداه‌گیری می‌کنند.
سخن پایانی
اکنون اطلاعاتی درباره اینکه گیج فشار چیست بدست آورده‌اید. انتخاب صحیح گیج فشار، سبب کارایی بهتر سیستم و دوام خود گیج‌ها خواهد بود. باید به خوبی از این تجهیزات مراقبت کنید؛ در سیستم‌های هیدرولیک، مواردی چون ارتعاش، نوسان، لرزش و ضربات می‌تواند سبب آسیب به پرشر گیج و خرابی آن‌ها شود. برای حفظ ایمنی گیج فشار باید فشار ثابت از %75 نامی گیج فشار، بیشتر نشود؛ زیرا به آن آسیب وارد می‌کند. اگر این گیج فشار در مکان‌هایی استفاده شود که فشار به سرعت افزایش پیدا می‌کند باید از یک اریفیس محدود کننده استفاده کنید تا جلوی نوسانات فشار را بگیرد.
سوالات متداول
آیا ممکن است گیج فشارها خراب شوند؟
دربعضی از کارخانه‌ها به دلیل استفاده نادرست از گیج‌فشارها یا اسنفاده بیش از حد ممکن است که آن‌ها خراب شوند.
آیا شرایط محیطی روی گیج فشارها تاثیر می‌گذارد؟
گیج‌ها محدوده‌ی دمایی کارکرد مشخصی دارند و تحت ارتعاش و ضربه نیز ممکن است دچار اختلال شوند.
